“Het stoort me dat een privépartner een verdienmodel van trajectcontroles maakt”

De trajectcontroles uitgebaat door privéfirma's staan ter discussie nadat een rechter een boete door zo'n trajectcontrole onwettig heeft verklaard . Staan daarmee ook de trajectcontroles van private firma's in Limburg op losse schroeven?

In april 2024 liep verkeersdeskundige Johan De Mol tegen de lamp bij een trajectcontrole in Meise. Het gaat om een trajectcontrole die de gemeente uitbesteedde aan TaaS, een privébedrijf dat 'Trajectcontrole-as-a-Service' aanbiedt. De gemeente moet niet zelf investeren in de toestellen van de trajectcontrole, de software van het systeem of het onderhoud. Die investering gebeurt volledig door TaaS, maar in ruil daarvoor roomt die firma van elke snelheidsboete van 53 euro wel 24 euro af.

Verkeersdeskundige Johan De Mol vocht zijn boete van 53 euro aan bij de politierechtbank van Vilvoorde en die heeft hem nu gelijk gegeven. Volgens de rechter is de boete onwettig om twee redenen. Enerzijds kon de gemeente niet bewijzen dat de boete - na de vaststelling door TaaS - door een agent werd vastgesteld, wat wettelijk verplicht is. Anderzijds kon de gemeente niet aantonen dat zij de trajectcontrole volledig financiert. Dat doet TaaS immers. Ook de volledige financiering van zo'n controle door de overheid is bij wet verplicht.

Limburgse gemeenten

Ook in Limburg werken verschillende gemeenten voor hun trajectcontroles samen met de private firma TaaS. Bilzen ging in 2022 als eerste in Limburg in zee met TaaS. Na de fusie met Hoeselt telt Bilzen-Hoeselt ondertussen al 20 van dit soort trajectcontroles. Na Bilzen sloten nog tal van andere Limburgse gemeenten een concessieovereenkomst met TaaS, zoals Lanaken, Dilsen-Stokkem, Maaseik, Riemst en Maasmechelen. In Maasmechelen heeft de gemeente via dit systeem van trajectcontroles bijvoorbeeld 691.808 euro geïnd. Na betaling van die kosten blijft er nog 291.608 euro over voor de gemeente. Dat is 42 procent van het totale boetebedrag. De stad Genk gaat voor het beheer van de trajectcontroles dan weer bewust niet in zee met een private partner. Het is de politie van zone Carma die de snelheidsovertredingen vaststelt. De opbrengst van de boetes gaat naar de stad, die aangeeft het te investeren in verkeersveiligheid.

Alternatief systeem

Wouter Raskin, kamerlid voor N-VA en gemeenteraadslid in de oppositie in Bilzen-Hoeselt, is tevreden met het vonnis van de rechter in Vilvoorde. “Ik lever al jaren strijd tegen trajectcontroles die in handen zijn van privéfirma's. Verkeersveiligheid is een kerntaak van de overheid en het heeft mij altijd heel erg gestoord dat een privépartner, zoals TaaS, die taak op zich neemt en hier een verdienmodel van maakt”, zegt Raskin. “Ik ben niet tegen trajectcontroles als die de verkeersveiligheid ten goede komen. Daarnaast begrijp ik ook wel dat gemeenten naar dat systeem van trajectcontroles grijpen om extra geld in kas te krijgen om zo hun meerjarenbegroting mee op orde te krijgen.”

Maar volgens Raskin is er ook een alternatief. “Zo'n twee maanden geleden hebben wij in de gemeenteraad in Bilzen-Hoeselt een besluit gestemd waardoor het mogelijk wordt dat de inkomsten van lichte snelheidsovertredingen die vallen onder het GAS 5-reglement, toch volledig in onze stadskas terechtkomen. Die snelheidsovertredingen kunnen nu immers ook door bemande flitscamera's van de politie vastgesteld en administratief afgehandeld worden. Bij dit systeem hebben we dus geen private partner als TaaS nodig.” Raskin beseft wel dat gemeenten niet zomaar hun contract met TaaS kunnen breken. “In Bilzen loopt die concessieovereenkomst met TaaS bijvoorbeeld voor zes jaar, en als we de kleine lettertjes gaan lezen? loopt dat contract mogelijk nog langer.”

Gevolgen

Vraag is ook of het vonnis van de rechtbank in Meise alle trajectcontroles uitgebaat door privépartners op losse schroeven zet.

Vlaams viceminister-president en minister van Binnenlands Bestuur Hilde Crevits (CD&V) reageert alvast voorzichtig op het vonnis. “We moeten voorzichtig zijn met algemene conclusies te trekken: dit is één vonnis, in één specifiek dossier. Dat betekent niet dat andere rechters automatisch dezelfde beslissing zullen nemen”, zegt Crevits. “Maar dat wil niet zeggen dat we dit niet ernstig moeten nemen. We moeten bekijken welke impact dit kan hebben voor lokale besturen die trajectcontroles gebruiken, mocht deze rechtspraak verdere navolging krijgen.”

Bron: Het Belang van Limburg © Mediahuis 2025