Recordaantal bestuurders betrapt zonder geldig rijbewijs

Rijden zonder geldig rijbewijs blijft een ­enorme plaag. De ­politie betrapt nu dagelijks gemiddeld 91 bestuurders die met een ingetrokken rijbewijs rondreden, zo blijkt uit nieuwe cijfers. N-VA dringt aan op strengere controles, onder meer via ANPR-camera's.

In de eerste 9 maanden van dit jaar controleerde de politie bij controles zo'n 210.000 rijbewijzen. Bijna 25.000 keer bleek de bestuurder daarbij “een actief verval van het recht tot sturen te hebben”, kortweg: een rijverbod. Dat is een nieuw record. In 2023 ging het gemiddeld om 64 betrappingen per dag, toen het hoogste cijfer ooit. Nu gaat het gemiddeld om 91 'hits' per dag, waarbij de bestuurder dus niet achter het stuur mocht zitten. Dat blijkt uit cijfers die N-VA­Kamerlid Wouter Raskin ­opvroeg bij mobiliteitsminister Jean-Luc Crucke (Les Engagés).

Risico op recidive

“Dramatische cijfers”, zegt Raskin, ook de verkeersveiligheidsspecialist van N-VA. Hij wijst erop dat bij een aantal bijzonder zware en dodelijke ongevallen de laatste jaren er steevast bestuurders betrokken waren die op dat moment geen geldig rijbewijs hadden, doordat het na eerdere incidenten was ingetrokken. “Dat zoveel mensen het aandurven om zonder rijbewijs toch rond te rijden, bewijst dat de controles strenger moeten, dat de pakkans drastisch omhoog moet.”

Ook verkeersinstituut VIAS blijft zich verbazen over de vele bestuurders die zonder geldig rijbewijs de baan op gaan. Al zien ze daar ook een positieve evolutie. “Namelijk dat de politie steeds vaker bij een controle ook standaard de geldigheid van het rijbewijs controleert”, zegt VIAS-woordvoerder Stef Willems. Dat blijkt ook uit de cijfers die Crucke aan De Kamer bezorgde. Waren er in 2022 maandelijks gemiddeld zo'n 20.000 controles van rijbewijzen, liep dat vorig jaar op tot gemiddeld 33.000 rijbewijzen die de politie daarop nakeek.

Willems: “Dankzij betere databanken en systemen is het voor de politie gemakkelijker geworden om die controle standaard te doen, elke keer ze bijvoorbeeld een auto tegenhouden. Het maakt dat de mazen in het net - voor mensen die zich niks van een rijverbod aantrekken - steeds kleiner worden. Wat een goede zaak is. Tegelijk krijgen we hierdoor een realistischer beeld van, jammer genoeg, het véle aantal mensen dat zich niks van zo'n rijverbod aantrekt.” Wat niet zonder risico is: eerder studiewerk van VIAS naar 'recidive in het verkeer' toont aan dat mensen die een rijverbod krijgen opgelegd sowieso een belangrijke risicogroep in het verkeer zijn. “Die groep gaat het vaakst opnieuw in de fout. Quasi altijd volgt er korte tijd later een nieuwe veroordeling.”

Gelet op het hoge aantal bestuurders dat het opgelegde rijverbod negeert, pleit N-VA nu voor een veel strengere aanpak, met automatische controles. Door de Mercurius-databank, die alle rijverboden bevat, te koppelen aan het ANPR-cameranetwerk. Op die manier zou de politie bij een controle met een ANPR-camera zeer gericht auto's uit het verkeer kunnen halen, van wie de databank zegt dat de eigenaar een rijverbod heeft lopen. Wat controles op het negeren van een rijverbod nog vele malen efficiënter maakt.

4.000 euro boete

Sowieso staan er nu al zware straffen op het rondrijden zonder een geldig rijbewijs. “Betrapt de politie je achter het stuur terwijl je een rijverbod hebt lopen, bedraagt de boete al snel 4.000 euro, met daarbij ook nog eens een rijverbod van 3 maanden”, zegt advocaat Laurens Guinée, gespecialiseerd in verkeersrecht. Guineé waarschuwt ook dat hij almaar vaker dossiers ziet passeren waarbij justitie overgaat tot het in beslag nemen én verbeurd verklaren van het voertuig, wanneer je met een ingetrokken rijbewijs toch nog rondrijdt.

Ook voor de regering-De Wever is het rijden zonder rijbewijs een serieuze doorn in het oog. In het regeerakkoord is daarom sprake van de “invoering van een rijbewijsslot, naar analogie met het alcoholslot”. Je wagen start dan pas als je connectie hebt gemaakt met een geldig digitaal rijbewijs. Al is dat nog toekomstmuziek. Europa wil graag tegen 2030 van start gaan met die digitale rijbewijzen.

Bron: Het Nieuwsblad © Mediahuis 2025